Eerste Hulp bij Etiketten Lezen

Etiketten lezen… Heel belangrijk als je glutenvrij eet. Maar eerlijk? Het kan lastig zijn om te weten hoe je etiketten goed moet ‘lezen’. Maar door etiketten goed te leren lezen, kan je een hoop leren over de producten die je eet en drinkt. Elk verpakt product moet een etiket hebben. Het is handig om deze tips en feitjes te kennen als je een product in je handen hebt. Benieuwd wat een etiket je allemaal kan vertellen? Lees dan snel verder! 

Wat vind je op het etiket?

Je moet op het product onder andere de volgende informatie kunnen vinden: de naam, ingrediënten, voedingswaarden, inhoud, productcode en een THT-datum of een ’te gebruiken tot’-datum. Ook vind je altijd de gegevens van de producent terug. Daarnaast staat er vaak claims, keurmerken en teksten en afbeeldingen voor marketingdoeleinden op.

Voedingswaarden per 100 gram of per portie

Voedingswaarden worden aangegeven per 100 gram, zodat je producten makkelijk en in één oogopslag kan vergelijken. Soms staat er ook een voedingswaarde op per portie, maar hierbij maakt het natuurlijk veel uit hoe groot je je eigen portie maakt 🙂 Als je een portie chocola eet, is de kans bijvoorbeeld groot dat jouw gegeten portie groter is dan op de verpakking zou staan…  De informatie staat in de voedingswaardetabel.

Voedingswaardetabel

In de voedingswaardetabel vind je de volgende voedingswaarden van deze nutriënten. (Op sommige producten staan ook de voedingswaarden van meer nutriënten, zoals mineralen en vitaminen.)

• kilocalorieën
• (verzadigde) vetten
• koolhydraten
• vezels
• suiker
• eiwitten
• zout

Ingrediënten

Alle voedingsstoffen die in het product zitten, moeten op de verpakking staan. Deze staan dan op volgorde van meest naar minst gebruikte ingrediënten. Het eerste ingrediënt is dus het meest aanwezig in het product. Als een ingrediënt in de naam van een product genoemd staan, moet er een percentage bij staan.

Allergenen

Tussen de ingrediënten vind je soms dikgedrukte ingrediënten, of woorden in hoofdletters. Dit zijn dan allergenen. Er zijn 14 allergenen die verplicht zijn om te dikgedrukt te zetten op een verpakking, namelijk glutenbevattende granen, schaal- en weekdieren, eieren, vis, pinda’s, soja, melk (inclusief lactose), noten, selderij, mosterd, sesam, sulfiet, lupine en zwaveldioxide. 

Sporen van gluten?!

Hoe zit het dan met sporen? Dit is niet verplicht om op een verpakking te hebben staan. Veel producenten dekken zichzelf in door op hun verpakkingen te zetten ‘kan sporen bevatten van gluten’, als ze niet kunnen garanderen dat een product vrij van gluten is en/of geproduceerd wordt in een omgeving die niet glutenvrij is. Om als fabrikant zeker te weten of een product glutenvrij is, moet je een test uitvoeren en dat van iedere productie opnieuw. Er is namelijk een kans dat er nu wel een spoor gluten in is gekomen. Voor veel producenten is dit te kostbaar qua tijd en geld. Zij dekken zich liever in door het zinnetje ‘kan sporen bevatten van gluten’ te plaatsen op het etiket.

Schuilnamen

Vermijd je bepaalde voedingsmiddelen die niet als allergeen staan geregistreerd? Dan zijn deze ingrediënten vaak lastiger op etiketten terug te vinden. Als je geen suiker wilt eten, moet je ook letten op schuilnamen. Veel producten laten expres het woord ‘suiker’ niet vallen in de ingrediëntenlijst, maar noteren dit als ‘dextrose’, ‘fructose’, ‘sacharose’. Omdat veel mensen terugdeinzen als ze veel E-nummers zien staan op een etiket, kiezen fabrikanten soms ook ervoor om de volledige naam uit te schrijven.

E-nummers

Wat zijn E-nummers eigenlijk? Zijn ze per definitie slecht? Het zijn codes die worden gebruikt om voedingstoevoegingen aan te duiden die binnen de EU goedgekeurd zijn om te gebruiken. (De ‘E’ staat dus voor Europa). Ze kunnen ingezet worden om kleur, smaak, houdbaarheid en textuur te verbeteren. Het gebruik van E-nummers is door strenge wetten vastgelegd. Bijvoorbeeld hoeveel van een bepaald E-nummer een product mag bevatten.

Zoals hierboven beschreven, worden E-nummers op etiketten vaak ontweken. Fabrikanten gebruiken dan liever een uitgeschreven naam, zodat het product er aantrekkelijker uitziet. Wist je dat E-621, een ‘berucht’ ingrediënt daardoor ook vaak omschreven staat als ‘gistextract’? Klinkt een stuk minder ongezond! Meer over E-621 lees je in deze blog.

Voedingscentrum

Naast alle verplichte informatie op een verpakking, staat er vaak nog veel meer. Sommige voedingsclaims zijn beschermd, andere zijn gewoon voor marketingdoeleinden. Fabrikanten weten natuurlijk precies welke namen wél of niet goed verkopen! Op de website van het voedingscentrum vind jen nuttige informatie over voedingsclaims. Bijvoorbeeld wanneer een product ‘vezelrijk’ genoemd mag worden.

Crossed Grain Logo

Internationaal is het Crossed Grain Keurmerk het herkenbare keurmerk voor zekerheid dat je product echt glutenvrij is, en getest is met minder dan 20ppm. Het is verboden om dit keurmerk over te nemen voor eigen gebruik of zonder toestemming. Je herkent het Crossed Grain logo aan het plaatje en aan het licentienummer. Meer info vind je hier, op de website van de NCV.