Is spelt glutenvrij?

Is spelt nou glutenvrij of niet?! Laten we dit misverstand even aan de kaak stellen! Want we komen het helaas nog heel vaak tegen. Misschien heb jij er ook een keer een miscommunicatie over gehad … ik heb het namelijk over spelt! Is spelt glutenvrij? 

Wat is spelt?

Spelt (Triticum spelta) is een eenjarige plant uit de grassenfamilie (Poaceae) uit het geslacht Tarwe (Triticum). Spelt is een soort primitievere variant van de gewone tarwe. Het is dus ‘nauwe familie’ van elkaar. Het wordt soms ook weleens oergraan genoemd.

Is spelt glutenvrij?

Net als in normale tarwe zit ook in spelt gewoon gluten. De samenstelling is misschien iets anders dan in het ‘moderne’ tarwe.  Spelt is dus nóóit glutenvrij of glutenarm. Het is namelijk nog steeds tarwe. En als je coeliakie hebt, maakt het niet uit of de gluten een beetje anders eruit zien onder een vergrootglas bij spelt, want het is alsnog hartstikke schadelijk voor je darmen.

Een gevaarlijk misverstand

Maar waarom denken mensen dan zo vaak dat spelt glutenvrij is? Ik weet niet zeker waar het is begonnen maar er zijn wel mensen zonder coeliakie die baat hebben bij het eten van spelt in plaats van tarwe. Zo zijn er mensen met PDS (prikkelbare darm syndroom) die bij speltbrood minder klachten ervaren. Helaas is dat niet zo voor mensen met coeliakie of een overgevoeligheid voor gluten, want ook in een speltbrood zit heel veel gluten.

Zo kan het je overkomen dat je in een (slecht geïnformeerd restaurant) alsnog speltbrood krijgt voorgeschoteld nadat je gezegd hebt dat je glutenvrij moet eten. Oeps! Doe dus goed navraag. Hier lees je meer tips over glutenvrij uit eten in restaurants. 

Wat zijn glutenvrije alternatieven voor spelt?

Gelukkig zijn er genoeg glutenvrije opties voor meelsoorten beschikbaar. Hier noem ik er een paar, met linkjes naar de meelsoorten en/of producten. Denk aan:
✅ Quinoa (-meel, of een kant-en-klare broodmix)
✅ Rijst (-meel, volkoren rijstmeel)
✅ Boekweit (boekweitmeel , boekweit broodbakmix) 
✅ Amarant (brood met amarant) 
✅ Teff (Teff broodmix)
✅ Verder kan je speltmeel vervangen door een mix van meerdere bovenstaande meelsoorten. De witte bloem van Dove’s Farm is een mooi voorbeeld hiervan en multi-inzetbaar. Er zijn nog veel meer glutenvrije meelsoorten overigens.

Deze genoemde (pseudo)granen bevatten van nature geen gluten en zijn dus veilige keuzes voor mensen met coeliakie of een glutenvrij dieet voor andere redenen.

Heb jij weleens te maken gehad met een situatie waarin mensen dachten dat spelt wel glutenvrij was? We zijn erg benieuwd.